Kampinoski Park Narodowy to rezerwat przyrody położony na północny zachód od Warszawy, w zachodniej części Kotliny Warszawskiej, na obszarze Puszczy Kampinoskiej, która rozciąga się wzdłuż pradoliny Wisły. Park stanowi ważne źródło wypoczynku i relaksu dla mieszkańców stolicy, którzy w ciągu zaledwie 30 minut mogą dotrzeć na najbliższe szlaki turystyczne. Obszar ten jest wyjątkowo cenny ze względu na swoje kontrastowe środowiska. Z jednej strony można spotkać bagna porośnięte roślinnością łąkową, z drugiej zaś, kompleks wydm śródlądowych, które są jednymi z najlepiej zachowanych w Europie. Takie zróżnicowanie środowiska tworzy bogaty świat zwierząt oraz roślin, gdzie można spotkać łosie, bobry oraz z dużym szczęściem rysia. Wiosną z kolei można podziwiać ukwiecone grądy. Kampinoski Park Narodowy zajmuje obszar 385 km² i pod względem powierzchni zajmuje drugie miejsce po Biebrzańskim Parku Narodowym na Podlasiu.
Park składa się z 22 obszarów ochrony ścisłej, które zajmują około 12% powierzchni całego parku. Kampinoski Park Narodowy powstał w 1953 roku i jest jednym z 23 Parków Narodowych w Polsce.
Szlaki w Kampinoskim Parku Narodowym
Kampinoski Park Narodowy oferuje szeroką gamę szlaków turystycznych, które łącznie liczą około 360 km. Szlaki te prowadzą do najpiękniejszych miejsc w Parku. Wraz z nimi dostępnych jest także ponad 200 km tras rowerowych. Trasy piesze uwzględniają pasowy układ Puszczy Kampinoskiej i przebiegają równoleżnikowo. Na przykład, główny czerwony szlak, od Brochowa do Dziekanowa Leśnego, liczy sobie nieco ponad 56 km i łączy najbardziej atrakcyjne miejsca Parku, pozwalając dostrzec wszystkie typy i rodzaje krajobrazu. W północnej i południowej części wydmowej biegną szlaki o niebieskich i zielonych znacznikach. Ponadto, na terenie Parku utworzono całkiem gęstą sieć szlaków łącznikowych. Należy jednak pamiętać, że na tutejszych szlakach nie ma schronisk ani sklepów, dlatego warto przygotować się wcześniej do wędrówki, zaopatrując się w podstawowe artykuły takie jak jedzenie, ciepłą bluzę oraz butelkę wody.
Kampinoski Park Narodowy cieszy się dużą popularnością, dlatego władze Parku postanowiły wyznaczyć 9 różnorodnych ścieżek dydaktycznych. Większość z nich rozpoczyna się przy parkingach i zazwyczaj prowadzi wzdłuż już wyznaczonych szlaków turystycznych. Wszystkie posiadają tablice informacyjne. Przed wyjściem na którąkolwiek z nich należy sprawdzić aktualną dostępność na stronie internetowej Parku, ponieważ po ulewnych deszczach przejście niektórymi z nich może być utrudnione. Szczególnie godne polecenia są ścieżki: Ścieżka do Karczmiska, Ścieżka Dolinką Roztoki oraz Ścieżka Wokół Opalenia.
Kampinos – Jakie trasy i szlaki piesze?
Kampinoski Park Narodowy oferuje szeroki wybór tras pieszych, w tym szereg oficjalnych szlaków pieszych o różnej długości oraz atrakcyjne ścieżki dydaktyczne.
Szlaki turystyczne
- Główny Szlak Puszczy Kampinoskiej, oznaczony kolorem czerwonym, ma dystans 55,8 km i jest najdłuższym szlakiem w parku.
- Południowy Szlak Leśny, oznaczony kolorem zielonym, ma dystans 56,1 km.
- Północny Szlak Krawędziowy, oznaczony kolorem zielonym, ma dystans 41,0 km.
- Północny Szlak Leśny im. Teofila Lenartowicza, oznaczony kolorem niebieskim, ma dystans 39,6 km.
- Południowy Szlak Krawędziowy, oznaczony kolorem niebieskim, ma dystans 9,8 km.
- Szlak im. Powstańców Warszawskich, oznaczony kolorem żółtym, ma dystans 19,5 km.
- Szlak im. Aleksandra Janowskiego, oznaczony kolorem żółtym, ma dystans 21 km.
- Szlak im. Zygmunta Padlewskiego, oznaczony kolorem żółtym, ma dystans 16,3 km.
Ścieżki dydaktyczne
W Kampinoskim Parku Narodowym dostępne są liczne szlaki piesze, które jednocześnie pełnią funkcję ścieżek dydaktycznych. Zwykle charakteryzują się one stosunkowo krótką długością, wynoszącą zaledwie kilka kilometrów. Stanowią one doskonałe trasy zarówno dla osób dorosłych, jak i dla rodzin z dziećmi.
Wymienić tu można kilka z tych atrakcyjnych ścieżek dydaktycznych. Na przykład ścieżka „Doliną Roztoki”, rozpoczynająca się przy punkcie startowym w Roztoce, o łącznej długości 1,5 km. Kolejną propozycją jest ścieżka „Skrajem Puszczy”, o długości 4 km i starcie w Granicy. Inną interesującą ścieżką jest „Przez Wilczą Górę”, rozpoczynająca się w Wilczym Tułowskim i licząca 2,5 km.
Inne propozycje to między innymi ścieżka „Wokół Palmir” (dystans 1,7 km, start: Palmiry-cmentarz), „Do leśnego ośrodka botanicznego” (dystans 2 km, start: Izabelin), „Wokół Opalenia” (dystans 4 km, start: polana turystyczna „Opaleń”), „Wokół Bieli” (dystans 3,4 km, start: Chorągwiana Szkoła ZHP) oraz „Do Karczmiska” (dystans 2,8 km, start: Truskaw – parking).
Wszystkie wymienione powyżej ścieżki dydaktyczne stanowią ciekawą alternatywę dla osób, które chcą poznać piękno Kampinoskiego Parku Narodowego w sposób bardziej spokojny i szczegółowy, a jednocześnie połączyć przyjemne z pożytecznym.
Kampinoskie ścieżki dydaktyczne
1. Ścieżka do Starego Dębu
Ścieżka dydaktyczna do Starego Dębu ma długość 3,7 km w jedną stronę, a czas jej przejścia wynosi około 1 godziny. Prowadzi ona przez jeden z najbardziej urodziwych i najcenniejszych przyrodniczo zakątków Kampinoskiego Parku Narodowego. Aby dostać się na nią z Warszawy, można skorzystać z autobusu numer 708, natomiast w miejscowości Dziekanów Leśny znajduje się parking dla samochodów.
Ścieżka wiedzie zachodnim brzegiem obszaru ochrony ścisłej Sieraków, który jest jednym z najpiękniejszych przyrodniczo obszarów Kampinosu. Na jej trasie można podziwiać lasy o naturalnym charakterze, stuletnie olsy, łęgi oraz bory sosnowe na wydmach. Obszar ten jest ostoją łosi oraz bocianów czarnych, a w okresie wiosenno-letnim można dojrzeć żurawie.
Należy jednak pamiętać, że po deszczach ścieżka może być nieco problematyczna. Istnieje opcja wykonania pętli i powrotu do punktu wyjścia innym szlakiem, takim jak na przykład czerwony szlak przez Długie Bagno i Cmentarz Palmiry. W takiej wersji spacer zajmie około 5 godzin.
Wskazane jest zachowanie ostrożności podczas korzystania ze ścieżki, zwłaszcza w przypadku niekorzystnych warunków atmosferycznych lub trudności z pokonaniem jej trasy.
2. Ścieżka Wokół Opalenia
Ścieżka Dydaktyczna Wokół Opalenia w Kampinoskim Parku Narodowym ma długość 3,7 km i czas przejścia wynosi około 1 godziny i 10 minut. Trasa ta jest zamkniętą pętlą i prowadzi przez malownicze tereny Parku. W przypadku opadów deszczu trasa może być częściowo zalana i utrudniona. Ścieżka przecina bory sosnowe, lasy olchowe oraz sezonowe zbiorniki wodne. Na jej trasie znajduje się również Jezioro Opaleń oraz parkowe wzniesienie wydmowe. Warto zwrócić uwagę na „Motylowe łąki”, gdzie można podziwiać rzadkie gatunki motyli.
Dojazd z Warszawy jest możliwy autobusami numer 701 oraz 708, które zatrzymują się na przystanku Wólczyńska. Alternatywnie, można skorzystać z autobusu numer 110, który kursuje z przystanku Metro Marymont. Dla osób zmotoryzowanych przewidziano parking znajdujący się w odległości około 200 metrów od początku szlaku.
3. Puszczańską Ścieżką do Leśnego Ogródka Botanicznego
Trzecią propozycją spaceru po Kampinoskim Parku Narodowym jest Puszczańska Ścieżka do Leśnego Ogródka Botanicznego. Trasa ta ma długość 3,5 km i czas przejścia wynosi około 1 godziny i 10 minut. Początek ścieżki znajduje się na polanie wypoczynkowej z wiatami, ławkami oraz parkingiem przy budynku Dyrekcji Kampinoskiego Parku Narodowego. To stosunkowo łatwa trasa, która tworzy pętlę. Ścieżka prowadzi od Centrum Edukacji Kampinoskiego Parku Narodowego w Izabelinie na Polanie Jakubów do Leśnego Ogródka Botanicznego w Laskach. Aby dotrzeć na punkt startowy, z Warszawy możecie skorzystać z autobusu numer 708 (Metro Młociny) i wysiąść na przystanku przed Urzędem Gminy. Trasa może być pokonana w nieco ponad godzinę, plus ewentualne postoje oraz czas na piknik.
4. Ścieżka do Karczmiska
Ścieżka do Karczmiska to jedna z propozycji spacerowych przez Kampinoski Park Narodowy. Trasa ma długość 2,2 km w jedną stronę i czas przejścia wynosi około 35 minut. Początek ścieżki znajduje się na parkingu w Truskawiu, do którego można dotrzeć autobusem numer 708 z Metra Młociny, wysiadając na przystanku Truskaw Skibińskiego. Na miejscu znajduje się również parking oraz plac zabaw dla dzieci. Należy jednak pamiętać, że w okresie deszczowym ścieżka może być częściowo zalana.
Podczas spaceru po tej ścieżce można poznać wydmowo bagienny charakter obszaru, przemierzyć grąd, łęg oraz bór sosnowy, czy też las bagienny. Możliwe jest wykonanie pętli przez Tygrysią Górkę i dalszy szlak niebieskim kolorem (łącznie około 1,5 h) lub zielonym, który prowadzi przez Krętą Drogę i dalej żółtym, przez Zaborów Leśny oraz Groblową Drogę (taka opcja powinna zająć około 2,5 h).
Według informacji na stronie Parku, jest to doskonała opcja na pierwszą trasę po Kampinoskim Parku Narodowym.
5. Ścieżka Dolinką Roztoki
Ścieżka Dolinką Roztoki, zlokalizowana w samym centrum Kampinoskiego Parku Narodowego, jest jednym z najbardziej atrakcyjnych szlaków turystycznych na tym obszarze. Zaledwie 1,5 km długości, umożliwia zwiedzenie niezwykłego miejsca, w którym woda z bagien przedostała się przez pas wydmowy, tworząc dolinkę.
Ścieżka ta oferuje 7 przystanków z tablicami informacyjnymi, które opisują funkcjonowanie lasu i łąki, życie bobrów oraz historię powstania Kanału Zaborowskiego. Trasa jest łatwa i prosta, prowadząca przez bór sosnowy na wydmach, nieopodal obszaru ochrony ścisłej „Roztoka”. Na szlaku można również podziwiać ponad 150-letnie drzewostany dębowe oraz ślady bytności bobrów nad zalewem.
Początek ścieżki znajduje się przy Polanie Rekreacyjnej Roztoka, gdzie dostępny jest parking dla odwiedzających. Czas przejścia wynosi około 30 minut.
6. Ścieżka Wokół Bieli
Ścieżka Wokół Bieli, znajdująca się w Kampinoskim Parku Narodowym, charakteryzuje się zróżnicowaniem terenu oraz malowniczymi krajobrazami. Trasa o długości 4,4 km prowadzi przez obszar ochrony ścisłej Biela oraz Wilków, a także przecina wał wydmowy oraz bory sosnowe z fragmentem starodrzewia. Na ścieżce znajduje się 10 przystanków, które opisują zarówno funkcjonowanie lasu, jak i historię regionu. Warto jednak pamiętać, że w okresie wiosennym trasa może być nieco podmokła, a na niektórych odcinkach mogą wystąpić niewielkie podejścia. Pozytywnym aspektem ścieżki jest jej pętlowy charakter. Parking leśny znajduje się przy schronisku ZHP niedaleko osady leśnej Stara Dąbrowa, w północnej części Parku.
7. Ścieżka Skrajem Puszczy
Ścieżka Skrajem Puszczy to jedna z najbardziej popularnych tras w Kampinoskim Parku Narodowym, która przyciąga turystów dzięki urozmaiconemu krajobrazowi oraz atrakcyjnym punktom widokowym. Trasa o długości 4 km i czasie przejścia wynoszącym 1 godzinę i 30 minut przecina obszar ochronny Puszczy Kampinoskiej, a także wiedzie przez skansen puszczańskiego budownictwa, złożony z trzech zagrod: Widymajera, Wiejckiej i Połcia, których nazwy nawiązują do ostatnich właścicieli. Przybywający na szlak mają okazję zajrzeć do wnętrz chat i poznać historię tego regionu.
Kolejnym atrakcyjnym miejscem jest wieża widokowa oraz Aleja Trzeciego Tysiąclecia, przy której rosną dęby zasadzone przez wybitne osobistości. Na trasie znajduje się również Muzeum Puszczy Kampinoskiej oraz cmentarz żołnierzy Armii Poznań, poległych podczas kampanii wrześniowej. Trasa może zająć znacznie więcej czasu niż 1 godzina i 30 minut, ze względu na bogactwo atrakcji.
Warto jednak pamiętać, że ze względu na pory roku, trasa może być mokra, a na niektórych odcinkach mogą występować niewielkie podejścia. Parking leśny znajduje się przy schronisku ZHP, niedaleko osady leśnej Stara Dąbrowa, w północnej części Parku.
8. Ścieżka Przez Wilczą Górę
Ścieżka Przez Wilczą Górę, o długości 2,8 km, usytuowana jest w zachodniej części Kampinoskiego Parku Narodowego, w pobliżu ostatniej stacji kolejki wąskotorowej w Wilczach Tułowskich. Trasa ta oferuje możliwość wykonania niewielkiej pętli, która powinna zająć około godziny. Ścieżka wiedzie przez zróżnicowane tereny, takie jak dawne łąki, obecnie porośnięte lasem liściastym, kompleks Białych Gór Śladowskich o terenach wydmowych oraz bór sosnowy. W połowie trasy, przy drodze wojewódzkiej 705, dostępny jest parking. Na trasie można podziwiać bogate stanowiska mchów i paproci, słyszeć stukot dzięciołów, a zwłaszcza jesienią istnieje spora szansa na spotkanie z żerującym łosiem.
9. Ścieżka Wokół Palmir
Ścieżka Wokół Palmir to dziewiąta ścieżka przez Kampinoski Park Narodowy, o długości 1,7 km i czasie przejścia 35 minut w jedną stronę. Trasa ta jest ścieżką przyrodniczo-historyczną, prowadzącą przez miejsca, silnie związane z tragicznymi dziejami z okresu II wojny światowej.
Przez trasę ścieżki wiodą bory sosnowe, które porastają wydmy, oraz zagłębienia międzywydmowe, dzięki czemu trasa nieco faluje. Początek trasy znajduje się przy parkingu palmirskiego cmentarza, gdzie można również odwiedzić muzeum oraz skorzystać z parkingu.
Dojazd na miejsce umożliwia autobus linii 800, którego można złapać na przystanku Metro Młociny.
Kampinoski Szlak Rowerowy
Kampinoski Szlak Rowerowy to doskonała atrakcja dla miłośników jazdy na rowerze, który biegnie wokół Kampinoskiego Parku Narodowego. Szlak rozpoczyna się na zachodnich obrzeżach Warszawy, w Wólce Węglowej, i ma długość 144,5 km. Ze względu na trudne warunki terenowe wewnątrz parku, takie jak piaszczyste wydmy i tereny bagiennie, szlak wiedzie głównie poza granicami parku, chociaż bardzo blisko jego sąsiedztwa.
Odcinki leśne przeplatają się z drogami polnymi i asfaltowymi o niewielkim ruchu samochodowym. Trasa składa się głównie z odcinków asfaltowych i gruntowych. Najciekawszy odcinek szlaku rowerowego znajduje się między Lesznem a Żelazową Wolą. Wzdłuż trasy znajdują się wiaty, stoły i kosze na śmieci. Można też znaleźć sklepy spożywcze.
Szlak jest oznaczony zielonymi sylwetkami rowerów. Wytrwali rowerzyści o dobrej kondycji mogą pokonać całą trasę w jeden dzień, ale łatwiej jest rozbić ją na dwa lub trzy dni. Na trasie znajdują się również kilka szlaków łącznikowych, oznaczonych przeważnie kolorem żółtym. Pozwalają one skrócić trasę i dotrzeć do miejscowości położonych w głąb puszczy.
