Bushcraft (ang. bush – krzaki, busz; craft – sztuka, rzemiosło) to zbiór umiejętności związanych z przetrwaniem i życiem w dziczy, wykorzystujących naturalne zasoby środowiska. Do najważniejszych z tych umiejętności zalicza się: rozpalanie ognia, tropienie, polowanie, łowienie ryb, budowę schronień, nawigowanie, obsługę podstawowych narzędzi, znajdowanie pożywienia, pozyskiwanie wody, rzeźbienie w drewnie, konstruowanie pojemników, wyplatanie lin oraz sznurów i wiele innych.
Bushcraft a survival — główne różnice
Bushcraft i survival to dwa różne podejścia do życia w dziczy. Bushcraft jest przede wszystkim hobby, które polega na spędzaniu czasu w naturze dla przyjemności. Umożliwia ono odkrycie i wykorzystanie zasobów naturalnych do zaspokojenia podstawowych potrzeb, takich jak poszukiwanie schronienia, zdobywanie pożywienia i wody oraz rozpalanie ognia. Umiejętności związane z przetrwaniem są ważnym elementem bushcraftu, ale mają raczej na celu umilenie pobytu w dziczy, a nie przyczynienie się do przetrwania w sytuacji kryzysowej.
W odróżnieniu od bushcraftu survival jest zorientowany na przeżycie i ewentualną ewakuację. W sytuacji kryzysowej, gdy zagrożona jest nasza egzystencja, umiejętności survivalowe są kluczowe do przetrwania. W przeciwieństwie do bushcraftu survival skupia się na szybkim i skutecznym rozwiązaniu problemów, takich jak poszukiwanie wody i pożywienia, budowa schronienia i rozpalanie ognia. Nie ma tu miejsca na relaks i przyjemność, każda decyzja musi być trafna i szybka.
Właśnie z powodu różnic w celu i podejściu, bushcraft i survival mają zupełnie inną atmosferę i odczucia towarzyszące przebywaniu w dziczy. Bushcraft umożliwia powolne, głębokie przeżywanie z naturą i odkrywanie jej tajemnic, podczas gdy survival skupia się na przeżyciu i działaniach mających na celu jak najszybsze i skuteczne przetrwanie.
Bushcraft — pochodzenie i rodzaje
Na półkuli północnej pierwotnie używano synonimu woodcraft dla określenia tej dziedziny. Pierwszymi propagatorami zarówno wood-, jak i bushcraftu byli George „Nessmuk” Sears, Horace Kephart, Elmer Harry Kreps, Daniel Beard, Ernest Thompson Seton, Richard Graves i Mors Kochanski. Obecnie najbardziej znanym propagatorem życia w dziczy jest Ray Mears, który wraz z telewizją BBC tworzy programy edukacyjne na temat tej dziedziny.
W obecnych czasach wyróżnia się cztery odmiany bushcraftu, które choć mają podobne założenia, różnią się swoim podejściem.
Pierwszą z nich jest odmiana praktyczna, która koncentruje się na wykorzystaniu wszystkich dostępnych narzędzi i technik umożliwiających przetrwanie w dziczy. Jest to podejście najbardziej zbliżone do sztuki przetrwania, czyli surwiwalu.
Drugą odmianą jest podejście prymitywne, które zakłada stosowanie pierwotnych technik, z minimalnym lub zerowym użyciem współczesnych narzędzi.
Trzecią odmianą jest podejście filozoficzne, które polega na spędzaniu czasu w zgodzie z naturą, z minimalnym ekwipunkiem i wyłącznie w celach rekreacyjnych.
Czwarta odmiana, czyli podejście rekonstrukcyjne, jest łagodniejszą formą podejścia prymitywnego. Skupia się ona na wykorzystaniu sprzętu odpowiadającemu epoce pionierów bushcraftu.
Wszystkie cztery odmiany bushcraftu mają swoich zwolenników i są popularne wśród ludzi, którzy chcą nauczyć się żyć zgodnie z naturą i wykorzystać jej zasoby w sposób odpowiedzialny i efektywny.
Bushcraft – podstawowe wyposażenie
Podstawowe wyposażenie do uprawiania bushcraftu nie różni się zbytnio od sprzętu, który wykorzystujemy podczas standardowych wyjazdów campingowych. Niezbędne są elementy umożliwiające nocleg na świeżym powietrzu, takie jak hamak, namiot, śpiwór czy karimata, a także zapas żywności i wody. Jednakże, jeśli pragniemy poczuć się jak prawdziwi bushcraftowcy i zacząć korzystać z tradycyjnego lub rekonstrukcyjnego sprzętu, warto wziąć pod uwagę kilka istotnych elementów.
Wśród podstawowego wyposażenia bushcraftowego znajduje się tradycyjna siekierka, która pozwala na obróbkę drewna i umożliwia budowę schronienia oraz rozpalenie ognia. Warto zabrać także noże o różnej wielkości, przydatne do różnych czynności, np. krojenia żywności czy rozcinalania gałęzi. Do gotowania poleca się żeliwną patelnię, która doskonale sprawdza się na ognisku. Wymienić można również plecak, w którym zmieścimy wszystkie niezbędne rzeczy, a także odpowiednie obuwie, które zapewni nam stabilność i ochronę przed otarciami i uszkodzeniami.
Dla bardziej zaawansowanych bushcraftowców istotnym elementem wyposażenia są również narzędzia do obróbki skóry czy też łuk i strzały do myślistwa. Ważne jest jednak pamiętać, że każdy element wyposażenia powinien być dobierany zgodnie z indywidualnymi potrzebami i umiejętnościami, a także z uwzględnieniem rodzaju terenu i warunków atmosferycznych.
Podsumowując, aby rozpocząć przygodę z bushcraftem, wystarczy podstawowe wyposażenie, ale jeśli pragniemy poczuć się jak prawdziwi bushcraftowcy i skorzystać z tradycyjnego lub rekonstrukcyjnego sprzętu, warto dokładnie zaplanować swoją wyprawę i wziąć pod uwagę wszystkie potrzebne elementy.
Ekwipunek bushcraftowy
Ekwipunek używany w bushcrafcie powinien spełniać kilka kluczowych kryteriów, takich jak wszechstronność, lekkość, kompakcyjność i niezawodność. Choć istnieją pewne elementy uznawane za niezbędne, to ostateczna lista sprzętu zależy od indywidualnych preferencji i umiejętności użytkownika. Wśród najpopularniejszych elementów wyposażenia bushcraftowego znajdują się:
- Plecak
- Nóż
- Krzesiwo
- Tarp
- Siekiera lub piła
- Śpiwór
- Karimata lub hamak
- Latarka
- Apteczka
- Kubek
- Butelka na wodę
- Kuchenka turystyczna
Oprócz podstawowego sprzętu, entuzjaści bushcraftu często decydują się na zakup pomniejszych akcesoriów, które ułatwiają i usprawniają leśne wyprawy. Warto jednak pamiętać, że niektóre z nich mogą być zbędne, a wybór końcowy zależy od indywidualnych potrzeb i preferencji użytkownika. Wśród akcesoriów, które mogą przydać się podczas bushcraftowych wypraw, znajdują się:
- Multitool lub scyzoryk
- Ostrzałka
- Bransoletka i linki paracordowe
- Moskitiera
- Zasobniki i nerki
- Sztućce
- Filtr do wody
- Rękawice
- Zestaw przetrwania
Ubrania do bushcraftu
Ubrania stanowią ważny element wyposażenia bushcraftowca, zapewniając mu ochronę przed niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi i urazami mechanicznymi. W przeciwieństwie do odzieży turystycznej tradycyjne ubrania bushcraftowe są wykonane z naturalnych materiałów, takich jak bawełna lub wełna, a ich impregnacja odbywa się za pomocą wosku lub mieszanki wosku z parafiną. Taki zabieg zwiększa wodoodporność ubrań i zapobiega nasiąkaniu wody, co jest szczególnie istotne podczas dłuższych pobytów w lesie. Wśród popularnych elementów garderoby bushcraftowca znajdują się m.in. kurtki „kangurki”, poncza, kapelusze oraz spodnie i koszule z dodatkowymi kieszeniami na przybory do przetrwania. Różne firmy oferują również specjalistyczne ubrania, dopasowane do potrzeb entuzjastów bushcraftu. Przykładem może być marka Fjallraven, która posiada w swojej ofercie wiele ciekawych, tradycyjnych ciuchów zaprojektowanych z myślą o bushcrafterach.
Jedzenie bushcraftowe
W bushcrafcie gotowanie stanowi kluczową czynność podczas wypraw. W związku z tym, posiadanie odpowiedniego sprzętu kuchennego jest niezbędne dla zapewnienia sobie wygody i komfortu podczas przygotowywania posiłków na otwartej przestrzeni. Standardowy zestaw kuchenny dla bushcraftowca składa się z kubka, patelni, łyżki oraz czajnika. Niezwykle istotne jest także umiejętne rozpalenie ognia, które umożliwi gotowanie. Ognisko stanowi kluczowy element kuchni bushcraftowej, a jednocześnie zapewnia niepowtarzalny smak przygotowywanym potrawom. Warto pamiętać, że proces przygotowywania posiłków w terenie trwa zwykle kilka godzin, dlatego też należy dokładnie przemyśleć skład i ilość produktów oraz zestawienie dań, aby zapewnić sobie zdrowe i sycące posiłki.
